Czym jest widzenie stereoskopowe i dlaczego jest takie ważne?

Możliwość złapania piłki w locie, oglądania filmów 3D czy też prawidłowa ocena odległości między samochodami możliwe są dzięki widzeniu stereoskopowemu. Widzenie to, inaczej nazywane widzeniem przestrzennym, ma więc dla nas duże znaczenie – i wymagane jest do wykonywania wielu zawodów. Czym tak właściwie jest widzenie stereoskopowe i jaką rolę w widzeniu przestrzennym odgrywają profilaktyczne badania wzorku u dzieci?

Widzenie stereoskopowe – skomplikowany proces ułatwiający codzienne funkcjonowanie

Nasza budowa ciała i umiejscowienie oczodołów umożliwia nam widzenie przestrzenne. Umożliwia je ułożenie oczu obok siebie, które skierowane są w jednym kierunku. Dwupunktowa percepcja przy takim ułożeniu gałek ocznych sprawia, że w jednym czasie pobierane są dwa podobne do siebie obrazy, które dzięki korespondujących ze sobą siatkówkom, łączą się w jeden obraz 3D. Widzenie stereoskopowe umożliwia widzenie głębi, ocenę odległości nie tylko od nas samych, ale także odległości pomiędzy różnymi przedmiotami. Aby widzenie przestrzenne odbywało się bez zakłóceń, muszą być spełnione jednocześnie następujące warunki:

• brak wady wzroku – krótkowzroczność, dalekowzroczność czy astygmatyzm uniemożliwiają lub utrudniają widzenie stereoskopowe
• brak zeza – obie gałki oczne muszą funkcjonować prawidłowo
• prawidłowa korespondencja siatkówek – prawidłowe funkcjonowanie neuronów w siatkówkach
• prawidłowa praca mózgu

Znaczenie widzenia stereoskopowego u dzieci

Problemy z widzeniem stereoskopowym mogą wystąpić w każdym wieku. Prawidłowe funkcjonowanie gałek ocznych sprawdzimy na badaniu ortoptycznym, które polega między innymi na skontrolowaniu ruchu gałek ocznych, wykluczeniu lub potwierdzenia zeza i wady wzroku czy ocenie koordynacji ruchowo-wzrokowej. Dorośli powinni poddawać się takich badaniom co dwa lata. Profilaktyczne badania wzroku mają szczególne znaczenie u małych dzieci. Jeśli nie zauważamy żadnych niepokojących objawów, z dzieckiem należy udać się na pierwsze badanie ortoptyczne przed 3. urodzinami pociechy, a następnie powtarzać je co 3 lata. Jeśli jednak zaobserwujemy, że nasze dziecko ma problemy z rysowaniem i pisaniem, przekręca główkę na bok, siada zbyt blisko przed ekranem telewizora, przygląda się przedmiotom z bliskiej odległości, ma zaburzenia koordynacji ruchowej lub inne niepojące symptomy, na wizytę u okulisty powinniśmy umówić się jak najprędzej.

Dlaczego to takie ważne? U małych dzieci tworzą się w mózgu odpowiednie połączenia nerwowe, umożliwiające widzenie przestrzenne. Jest to jednak możliwe wyłącznie, gdy widzenie stereoskopowe zachodzi w sposób prawidłowy. Szybkie wykrycie zaburzeń widzenia przestrzennego i odpowiednio prowadzona terapia ortoptyczna pozwala nie tylko przywrócić wszystkie funkcje narządu wzroku, ale przede wszystkim wznowić proces tworzenia się potrzebnych do widzenia stereoskopowego połączeń nerwowych w mózgu.

Widzenie stereoskopowe u dorosłych

Każdy z nas ma rozwinięte widzenie przestrzenne w różnym stopniu. W niektórych zawodach wymagane jest perfekcyjne widzenie stereoskopowe – doskonałym widzeniem przestrzennym muszą wykazać się służby mundurowe, kierowcy zawodowi czy osoby pracujące na wysokościach. Na co dzień widzenie przestrzenne ułatwia ocenę odległości chociażby podczas uprawiania sportów. Co ciekawe prawidłowe widzenie stereoskopowe przekłada się także na wyobraźnię przestrzenną i ułatwia naukę geometrii. Osoby, u których występują duże nieprawidłowości w widzeniu przestrzennym, nie widzą obrazu 3D podczas seansu w kinie, a dodatkowo mogą u nich wystąpić objawy choroby lokomocyjnej.

Choć widzenie przestrzenne zmniejsza nasz kąt widzenia, jego zalety są nieocenione. Jest konieczne, by móc pracować w wielu zawodach, a także ułatwia codzienne funkcjonowanie. Prawidłowe widzenie stereoskopowe ma ogromne znaczenie u dzieci – znacząco ułatwia naukę i zabawę, zwiększa także szansę na niczym niezaburzone widzenie przestrzenne w przyszłości.