Diagnostyka i leczenie niedowidzenia oraz zeza u dzieci i młodzieży

Podejrzewasz zeza lub niedowidzenie u swojego dziecka? A może interesuje Cię profilaktyka zdrowia oczu Twojego malucha? Koniecznie przeczytaj artykuł poświęcony niedowidzeniu u dzieci i zezowi u dzieci, a także metodom leczenia niedowidzenia i zeza u najmłodszych. Sprawdź oczy swojego podopiecznego, a jeśli tylko dostrzeżesz niepokojące objawy, umów malucha na wizytę u okulisty dziecięcego w Ośrodku Korekcji Wzroku w Łodzi.

Leczenie zeza u dzieci – czym jest zez?

Zez – u dzieci, a także dorosłych – jest chorobą objawiającą się nierównoległym ustawieniem gałek ocznych. W zależności od typu choroby dziecko z zezem może mieć zaburzenia widzenia przestrzennego, niedowidzenie lub dwojenie. Jak wyjaśniliśmy w artykule pt. Rodzaje zeza i leczenie zeza u dzieci, dorosłych, istnieją różne rodzaje zeza, m.in. zez jawny towarzyszący, który dzieli się na zbieżny, rozbieżny, ku górze, ku dołowi i skośne, zez ukryty, a nawet zez pozorny, który w rzeczywistości zezem nie jest.

Przyczyn zeza u dzieci można szukać w czynnikach genetycznych, przedwczesnym urodzeniu (wcześniactwie), chorobach gałek ocznych lub oczodołu, chorobach mięśni gałkoruchowych lub nerwów je zaopatrujących, chorobach układu nerwowego, przyjmowaniu przez matkę leków w okresie prenatalnym. Zez u dzieci może wystąpić w wyniku wad refrakcji, porażenia mózgowego, urazu głowy bądź oczu, wypadku. Do diagnostyki wykorzystuje się m.in. badanie ostrości wzroku przy użyciu tablic z obrazkami/cyframi/literami, test Hirschberga, test naprzemiennego zasłaniania oczu, badanie na synoptoforze lub listwach pryzmatycznych.

Jak leczyć zeza u dzieci?

Z uzyskaniem diagnozy lekarskiej i rozpoczęciem leczenia zeza u dzieci nie należy zwlekać. Jak tylko zauważysz, że gałki oczne Twojego podopiecznego ustawione są nieprawidłowo, zgłoś się do okulisty dziecięcego w Ośrodku Korekcji Wzroku w Łodzi. Natychmiastowe podjęcie leczenia zeza w młodym wieku daje większe szanse na całkowite wyleczenie w przeciwieństwie do podjęcia terapii zeza później.

Metody leczenia zeza dobiera się do przyczyny, rodzaju i zaawansowania choroby. Niektóre dzieci noszą okulary do leczenia zeza, innym zapisuje się leczenie zeza pryzmatami. Niektóre typy zeza wymagają ćwiczeń, które można wykonywać zarówno w gabinecie ortoptysty, jak i w domu. W trudnych przypadkach możliwe są operacyjne leczenie zeza (chirurgiczne), czasem zabieg iniekcyjny z toksyny botulinowej.

Jak zdiagnozować niedowidzenie u dzieci?

Przypadłością bliską zezowi jest niedowidzenie u dzieci. Niedowidzenie definiuje się jako obniżenie ostrości wzroku, którego nie jesteśmy w stanie poprawić samym założeniem okularów. Może wynikać z zaburzeń widzenia obuocznego, błędu na linii komunikacyjnej oko-mózg, a może mieć związek ze zmienionymi bodźcami wzrokowymi. Jednym z czynników prowadzących do niedowidzenia u dzieci jest opisany już zez. Inne przyczyny to znaczny astygmatyzm, różnice w wielkości lub kształcie oczu, zaćma, zmętnienie soczewki. Niedowidzenie u dzieci powstaje do ok. 6 roku życia, dlatego konieczna jest wczesna diagnoza i jak najszybsze podjęcie leczenia.

W chorobie diagnozuje się różne głębokości niedowidzenia oka, czyli stopnie nasilenia objawów. Niedowidzenie u dzieci wynikające z zeza spowodowane jest tym, że mózg hamuje przekazywanie nieprawidłowego, podwojonego obrazu z zezującego oka. W efekcie dziecko widzi na tylko jedno oko – to zdrowe. Jeśli nie podejmie się leczenia niedowidzenia i nie przywróci poprawnej komunikacji między mózgiem a gałką oczną – w której jednocześnie trzeba leczyć zeza – proces rozwoju narządu wzroku dobiegnie końca i problem zostanie na całe życie.

Niedowidzenie u dzieci diagnozuje się m.in. poprzez badania okulistyczne i ortoptyczne,  w tym ocenę ostrości wzroku,  badanie wady wzroku po podaniu kropli rozszerzających źrenicę, badanie ustawienia oczu i widzenia przestrzennego.

Leczenie niedowidzenia u dzieci

Leczenie niedowidzenia oka należy rozpocząć jak najszybciej po wykryciu przez rodzica i zdiagnozowaniu przez okulistę dziecięcego. Podobnie jak zez u dzieci niedowidzenie niewyleczone w okresie dziecięcym – do ok. 10 roku życia – może zostać na zawsze. Dobre rokowania dają: młody wiek pacjenta oraz niski stopień niedowidzenia oka.

Metody leczenia niedowidzenia u dzieci to przede wszystkim jak najszybsze pozbycie się przyczyny, np. zeza u dzieci. Należy doprowadzić do wyrównania wady refrakcji, czyli zastosować okulary korekcyjne, soczewki kontaktowe. Dobre rezultaty przynosi zasłanianie zdrowego oka (obturacja) na kilka godzin dziennie. Ważne są także ćwiczenia ortoptyczne u specjalisty oraz w domu.

Zez u dzieci i niedowidzenie u dzieci – objawy

Po czym poznać, że dziecko może mieć problem z zezem lub niedowidzeniem na jedno oko czy nawet oba? W przypadku zeza u dzieci rozpoznanie jest łatwiejsze: gałka oczna zbacza na zewnątrz lub w stronę nosa. Z kolei niedowidzenie u dzieci przejawia się mrużeniem oczu, bólami głowy i oczu – wyrażanymi np. poprzez płacz, rozdrażnienie bądź apatię, wycofanie się z zabaw – siadaniem blisko telewizora, unikaniem uzupełniania kolorowanek czy układania puzzli ,problemami z ruchem, m.in. chodzeniem prosto, jazdą na rowerze, sięganiem po zabawki.

Specjalistę od niedowidzenia i zeza u dzieci należy także odwiedzić w przypadku chorób gałek ocznych członków najbliższej rodziny. Warto wybrać Ośrodek Korekcji Wzroku w Łodzi, w którym dysponujemy specjalistami dziecięcymi i sprzętem do badań tych konkretnych schorzeń.

Przeczytaj też: Kiedy warto wykonać badanie wzroku u dzieci? Okulistyka dziecięca